Onze Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders heeft vrijdag in het AD een opmerkelijk pleidooi gehouden voor hervorming van de Europese Unie. Volgens hem heeft Europa wel degelijk toekomst, maar de Nederlandse minister erkent dat Europa ten midden van geopolitieke problemen op zichzelf is teruggeworpen. Hoewel ik zijn uitgangspunt van Europese samenwerking steun, mist zijn betoog sense of urgency. Hij gaat veel te gemakkelijk voorbij aan de huidige Europese crisis die weleens het einde zou kunnen inluiden van de Unie. Lees verder “Gastcolumn László Marácz: Koenders betoog over de Europese crisis mist sense of urgency”
Gastcolumn: Midden-Europese successen op NAVO-top in Warschau.
Door: László Marácz
In de publieke opinie in West-Europa -en hier vormt ons land geen uitzondering op- wordt er vaak nog steeds gesproken over het ‘Oostblok’ en misschien nog vaker gedacht in termen van dit verouderde koudeoorlogsconcept als het gaat om Midden- en Oost-Europa. Midden-Europa, vooral de vier Visegradlanden (Polen Tsjechië, Slowakije en Hongarije: de V4) hebben inmiddels een sleutelpositie ingenomen als het gaat om de westerse veiligheid. De recente NAVO-top in Warschau heeft dat onomstotelijk blootgelegd.
Midden-Europese geopolitiek
Het voormalige Sovjetblok is uiteengevallen in verschillende delen. De landen in de strip van het Balticum tot aan Bulgarije, dat Midden-Europa vormt, zijn inmiddels lid geworden van de westerse bondgenootschappen, de Europese Unie en de NAVO. Het is niet meer mogelijk om deze lidstaten verder te negeren of te doen alsof deze slechts dienen als geografisch expansiegebied van interne, economische kolonisering, zoals daarover in de jaren negentig nog gedacht werd. Ook al omdat ze zich verenigd hebben in de V4, daadwerkelijke economische groei laten zien en met een nieuwe bewustzijn naar de veranderende wereld kijken en nog belangrijker handelen.
Rusland
Het eigenlijke Oost-Europa, geleid door Rusland, heeft zich verenigd in de Euraziatische Unie, een los verband van voormalige Sovjetstaten. Het Westen is op zijn oosterse grenzen gestoten. Verder expanderen richting het Oosten kan niet meer. Gezien de Oekraïne-crisis is de Euraziatische Unie met als kernland Rusland voor het Westen een brug te ver gebleken. Het sturen van extra troepen en materieel naar de Baltische landen en Polen zal daar niets aan kunnen veranderen maar draagt mogelijk wel bij tot een nieuw militair evenwicht. De frontlijn met Rusland zal door Oekraïne worden gevormd. Militaire dekking vanuit Midden-Europa voor een extreem zwakke staat als Oekraïne zal onontbeerlijk zijn.
Migratiecrisis
De migratiecrisis is voor een groot deel veroorzaakt door armoede en oorlogen in de directe omgeving van de Europese Unie maar een oplossing in de zin van het opendeurenbeleid dat door de Duitse bondskanselier Angela Merkel is georkestreerd, is uitgelopen op een dramatisch fiasco. De prijs die West-Europa hiervoor heeft moeten betalen in een serie politieke nederlagen –en het einde hiervan is bij ongewijzigd beleid nog lang niet in zicht– heeft nu al onwaarschijnlijke dimensies. Merkel’s opendeurenbeleid heeft de Europese veiligheid in gevaar gebracht. Het heeft gezorgd voor een aantal ongewenst gevolgen voor de interne machtspolitieke verhoudingen in Europa die het Westen danig verzwakt hebben.
Brexit
Illegale migratie heeft de aanzet gegeven voor de opkomst en de te verwachten doorbraak van anti-establishment partijen in veel West-Europese landen, waaronder nota bene in Duitsland zelf. Deze partijen willen de EU simpelweg opblazen. Als we de Britse premier David Cameron moeten geloven, heeft de migratiecrisis de Brexit een belangrijke zet gegeven. De Brexit, de nasleep en spill-over ervan is de ernstigste politieke nederlaag die het Westen sinds de Tweede Wereldoorlog geleden heeft.
Misplaatste arrogantie
Dit alles had allemaal voorkomen kunnen worden als men in de West-Europese hoofdsteden veel eerder en beter geluisterd had naar Midden-Europese politici als Orbán, Szydlo, Fico en Zeman. Deze Midden-Europese politici zijn niet per definitie anti-Europees en zelfs niet tegen de EU zoals onze mainstream media ons maar steeds weer willen doen geloven maar Midden-Europese naties zijn nu eenmaal gewend om voor hun naakte voortbestaan te vechten en hebben aan den lijve ondervonden dat gezond verstand en realisme betere en betrouwbaardere gidsen zijn in tijden van crisis dan ideologische drammerij en dwingelandij.
Ramkoers
Brussel ligt richting Midden-Europa op ramkoers. De V4-landen worden gebrek aan solidariteit verweten nu ze zich verzetten tegen de gedwongen herplaatsing van economische migranten in Europa. Als deze houding die getuigt van een misplaatste arrogantie niet veranderd, zal het Westen nog meer averij oplopen. Ook in Midden-Europa zullen er anti-Europese processen op gang komen en zal exit uit de EU niet meer te stoppen zijn. Orbán en c.s. beseffen dat terdege en willen redden wat er te redden valt.
Externe grensbewaking
Europa heeft een jaar lang niets gedaan aan de externe grensbewaking tegen illegale migratie. Hierbij heeft het het eigen Schengenakkoord terzijde geschoven. Het verdrag met Turkije en Griekenland werken niet. De Italiaanse kustwacht gedraagt zich als een reddingsmaatschappij en niet als een maritiem militair onderdeel. De Middellandse Zee is verworden tot een waar eldorado van mensensmokkelaars, die eigenlijk een moderne vorm van Mediterrane piraterij bedrijven. Europa is niet in staat om haar eigen territorium te verdedigen en net als in de Joegoslavische crisis in de jaren negentig moet de NAVO militair te hulp komen.
Kust- en grensbewaking
In Warschau is besloten dat de NAVO zich ook met de kust- en grensbewaking zal gaan bezighouden en dit nota bene op verzoek van de V4-landen die naast troepenstationering in het Balticum en Polen hiermee een tweede politieke succes boekte. Brussel stond erbij en keek ernaar.