Verkiezingen Minder dan zes weken voor de Poolse verkiezingen maakte oppositieleider Schetyna bekend dat hij zelf niet zal strijden om het premierschap
3 september 2019 Leestijd 1 minuut
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data48832588-aaada5.jpg?w=525&ssl=1)
De onbekende en onbeminde Poolse oppositieleider Grzegorz Schetyna heeft zich ruim vijf weken voor de verkiezingen teruggetrokken als kandidaat-premier. Schetyna, die sinds 2016 de partij Burgerplatform (PO) leidt, kondigde dinsdag tijdens een persconferentie aan dat niet hij maar Malgorzata Kidawa-Blonska premier zal worden als PO erin slaagt om regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) te verslaan. Daar lijkt het overigens niet op: PiS heeft in de meeste kiezersenquêtes een voorsprong van meer dan 10 procentpunt.
Op 13 oktober kiest Polen een nieuw parlement en een nieuwe senaat. De populistische PiS-partij wordt internationaal bekritiseerd om het beknotten van de rechtsstaat, maar is in eigen land populair om haar nationalistische retoriek, het invoeren van een hoge kinderbijslag en het verlagen van de pensioenleeftijd.
Het centrum-rechtse PO regeerde tot 2015 en is het vertrek van oprichter Donald Tusk, die in 2014 voorzitter werd van Europese Raad, nooit helemaal te boven gekomen. In een recente peiling bleek dat maar 28 procent van de Polen überhaupt wist dat voormalig Buitenland-minister Schetyna de oppositieleider was. De vraag is of deze personele wissel de verkiezingsuitslag kan bepalen en de problemen van de partij zal oplossen, of dat die fundamenteler zijn. Lees ook: Poolse staatssecretaris stapt op na ‘trollen’ opstandige rechters
Meer charisma
Beoogd premier Malgorzata Kidawa-Blonska (62) was eerder parlementsvoorzitter en wordt meer charisma toegedicht dan Schetyna (56). „Ik weet niet waarom we dit niet eerder bedacht hebben”, zei Schetyna toen hij haar naar voren schoof. Hij treedt echter niet terug als partijvoorzitter.
Het is in Polen niet ongebruikelijk dat de (beoogd) premier niet de werkelijke macht heeft over zijn of haar partij en in het land. Op dit moment is Mateusz Morawiecki namens PiS premier van Polen, maar partijvoorzitter en parlementslid Jaroslaw Kaczynski is degene die het beleid en de benoemingen in Polen bepaalt.